Sytuacja gospodarcza w Szwecji

SZWECJA. Informacja o sytuacji gospodarczej i stosunkach gospodarczych z Polską

1. Sytuacja gospodarcza

Królestwo Szwecji jest monarchią konstytucyjną, w której realną władzę wykonawczą sprawuje rząd pod przewodnictwem premiera. W roku 1995 Szwecja przystąpiła do Unii Europejskiej wraz z Finlandią i Austrią. Szwecja zajmuje obszar 450 tys. km2, z czego około 53% zajmują lasy, a jej ludność liczy 9,64 mln mieszkańców. Należy do grupy najbogatszych krajów UE, jej dochód narodowy na mieszkańca liczony wg parytetu siły nabywczej w 2013 r. wynosił 32 700 EUR i był wyższy o ok. 26,6% od średniego dochodu per capita w całej UE. Szwecja jest oceniana jako jedna z lepszych gospodarek wśród państw OECD. W rankingu globalnej konkurencyjności World Economic Forum w 2013-2014 Szwecja została sklasyfikowana na 6 pozycji, po Szwajcarii, Singapurze i Finlandii, Niemczech i USA. W rankingu Banku Światowego Doing Business 2015 krajów, w których najłatwiej prowadzić działalność gospodarczą, ogłoszonym w 2014 r. Szwecja zajęła także wysokie 11 miejsce (Polska jest uplasowana na pozycji 32).

Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne gospodarki

Szwecja pozostaje poza strefą euro, pomimo, że wypełnia kryteria konwergencji, a Traktat UE nie przewiduje derogacji dla Szwecji w tym zakresie. Społeczeństwo szwedzkie odrzuciło przyjęcie wspólnej waluty w narodowym referendum we wrześniu 2004 r.

Najważniejsze gałęzie gospodarki szwedzkiej to przemysł drzewny, maszynowy i elektroniczny. Szwecja jest liderem w technologiach ochrony środowiska. Polityka rządu, podobnie jak w Finlandii i Danii, ma orientację pro-socjalną, choć obecnie rząd sprawuje koalicja liberalno-prawicowa. Pozycja związków zawodowych jest bardzo silna. Bezrobocie w Szwecji należy do najmniejszych w krajach UE. Istotne problemy gospodarcze Szwecji to wpływ kryzysu na jej otwartą gospodarkę, zmonopolizowanie niektórych gałęzi (np. sektora handlu detalicznego) oraz wysokie koszty siły roboczej, a także starzejące się społeczeństwo i wysokie koszty opieki socjalnej i absencji zdrowotnej.

Szwecja, podobnie jak inne kraje europejskie, odczuła boleśnie skutki globalnego kryzysu finansowego. Na początku roku 2008 zakładano wzrost PKB na poziomie ok. 3%, kryzys spowodował spowolnienie gospodarki szwedzkiej znaczniejsze niż szacowano jeszcze pod koniec 2008 r. Ostatecznie w 2008 r. odnotowano jego spadek o 0,6%, a w 2009 r. PKB Szwecji skurczył się o ponad 5%. W 2010 r. nastąpił powrót Szwecji na ścieżkę dynamicznego rozwoju. W roku 2011 tempo rozwoju jednak nieco spadło, a dane za lata 2012 i 2013 wskazują na dalszy spadek tempa wzrostu i stabilizację bezrobocia na poziomie 8%. Prognoza banku centralnego Szwecji z września 2014r. przewiduje wzrost gospodarczy w roku 2014 na poziomie 1,7%, a w perspektywie roku 2015 wzrost 3,0% (została obniżona w stosunku do wartości prognozowanych na początku roku 2014o odpowiednio 0,5% i 0,3%).
Pod koniec 2008 r. rząd Szwecji przedstawił plan stabilizacyjny będący odpowiedzią na kryzys gospodarki światowej. Plan ten zakładał przeznaczenie 15 mld SEK (ok. 1,5 mld EUR) na program gwarancyjny dla banków. Następnie w następstwie prognozowanego globalnego spowolnienia gospodarczego rząd szwedzki przedstawił we wrześniu 2011 r. program, który przewidywał działania mające na celu pobudzenie gospodarki oraz zwiększenie zatrudnienia. Bank centralny Szwecji zredukował znacznie oprocentowanie swoich instrumentów finansowych. Finanse publiczne Szwecji są zdrowe.

Szwecja jest eksporterem netto, nadwyżka w jej obrotach handlowych (towary i usługi), która od lat przekraczała 20 mld EUR w roku 2009 spadła do 18,9 mld EUR. Jednak szybko nastąpiła poprawa i w 2013 r wyniosła ona już 23,5 mld EUR. Najważniejsi partnerzy eksportowi Szwecji (wg stanu z 2013 r.) to: Norwegia (10,7% eksportu), Niemcy (10,0%), Finlandia (7,1%), Dania (6,7%), Wielka Brytania (6,5%), USA (6,2%), Holandia (5,5%). Główni partnerzy importowi to: Niemcy (17,4% importu), Norwegia (8,9%), Dania (8,1%), Holandia (7,8%), Wielka Brytania (6,0%), Finlandia (5,5%), Rosja (4,4%).

2. Ramy prawno-traktatowe

Polsko-szwedzkie stosunki gospodarcze regulują postanowienia dorobku prawnego Unii Europejskiej na podstawie podpisanego 16 kwietnia 2003 r. w Atenach i obowiązującego od 1 maja 2004 roku Traktatu dotyczącego przystąpieniu Polski i 9 innych krajów do Unii Europejskiej (Dz.U. 2004 nr 90 poz. 864).
Ponadto obowiązują umowy dwustronne w zakresie nie objętym uregulowaniami UE, wśród których najważniejsze, to:
• Umowa w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji z 13.10.1989 r., weszła w życie 4.01.1990 r. (Dz.U. 1990 nr 38 poz. 218);
• Konwencja w sprawie unikaniu podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodów z 19.11.2004 r., weszła w życie 17.02.2006 r. (Dz.U. 2006 nr 26 poz. 193);
Szwecja jest sygnatariuszem Konwencji Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów, z 11 kwietnia 1980 r., do której także przystąpiła Polska (Dz.U. 1997 nr 45 poz. 286). Szwecja, podobnie jak inne kraje skandynawskie (Dania, Finlandia, Norwegia) zadeklarowała w dokumencie ratyfikacyjnym, zgodnie z art. 92 par. 1., że nie będzie związana Częścią II Konwencji dotyczącą zawierania umów.

3. Polsko-szwedzkie obroty towarowe

Szwecja wg danych za 2013 r. jest 10 partnerem Polski w świecie i 7 w UE pod względem obrotów, z udziałem w eksporcie 2,74 % (9 miejsce w świecie, 7 w UE) i w imporcie 1,88% (15 miejsce w świecie, 10 w UE). Polskie obroty towarowe ze Szwecją w ostatnich latach charakteryzowały się bardzo dynamicznym wzrostem. Od roku 1998 uległy podwojeniu.
Udział Polski w obrotach Szwecji jest również istotny. W 2013 r. Polska znajdowała się na 11 miejscu wśród odbiorców szwedzkich towarów i także 11 wśród krajów eksportujących na rynek szwedzki – z udziałem odpowiednio 2,7% i 3,2%.
W strukturze obrotów towarowych Polski ze Szwecją najważniejszą rolę odgrywają wyroby przemysłu elektromaszynowego (ok. 41% eksportu i ok. 36% importu). Głównymi wyrobami z tej grupy eksportowanymi na ten rynek są: pojazdy samochodowe oraz ich części i akcesoria, aparatura odbiorcza dla telewizji oraz jej części, drut izolowany, części do urządzeń służących do podnoszenia, przenoszenia, załadunku lub rozładunku, łożyska toczne. Duży udział w handlu mają wyroby metalurgiczne (udział w eksporcie 9,2%, w imporcie 18,5%), wyroby przemysłu chemicznego (udział w eksporcie 10,6%, w imporcie 16,5%), wyroby przemysłu drzewno-papierniczego (udział w eksporcie ok. 7%, w imporcie 13,1%) oraz produkty mineralne (udział w eksporcie 9%, w imporcie 4,4%). Ważną grupę towarów eksportowanych do Szwecji stanowią meble i wyroby z drewna (płyty, sklejki itp.) – stanowią obecnie łącznie ok. 11 % eksportu do Szwecji.

Rośnie udział eksportu z Polski do Szwecji artykułów rolno spożywczych, który w 2013 r. stanowił ogółem 8,5%, z czego 4,8% to gotowe artykuły spożywcze, 2,1% produkty pochodzenia roślinnego, 1,3% produkty pochodzenia zwierzęcego, a 0,2% tłuszcze pochodzenia roślinnego i zwierzęcego.

Pod koniec 2008 r. odnotowano duży spadek wzajemnych obrotów. Negatywna tendencja utrzymała się w 2009 r., spadek wzajemnych obrotów wynosił ok. 30% w porównaniu do 2008 r. Na początku roku 2009 znacząco wzrósł udział we wzajemnych obrotach artykułów pochodzenia rolniczego (udział eksportu wzrósł z 4% do 6% a importu z 3% do 10%). Pod koniec roku 2009 odnotowano niewielką poprawę w zakresie eksportu z Polski i pogłębianie się spadku importu ze Szwecji, natomiast w 2010 r. wzajemna wymiana ponownie bardzo dynamicznie wzrosła.

W 2011 r. dynamika polskiego eksportu spadła, jednak obroty przekroczyły poziom obrotów sprzed kryzysu. W 2012 odnotowano ponownie spadek wzajemnych obrotów, zarówno eksportu jak i importu. W 2013 nastąpił wzrost eksportu z Polski do Szwecji utrzymujący się w roku 2014, oraz utrzymała się tendencja spadku importu. Powiększa się nadwyżka Polski w handlu ze Szwecją.

4. Polsko-Szwedzka Platforma Zrównoważonej Energii

Polska i Szwecja prowadziły w latach 2009-2014 wspólny projekt, zainicjowany w 2007 r., w dziedzinie energetyki odnawialnej p.n. Polsko-Szwedzka Platforma Zrównoważonej Energii, koordynowany przez Przemysłowy Instytut Motoryzacji w Warszawie (od stycznia od 2011 r., przedtem Instytut Paliw i Energii Odnawialnej) po stronie Polskiej oraz Uniwersytet w Lund. Współpraca polegała na akcji informacyjnej, wizytach studyjnych, współpracy naukowej i organizowaniu konferencji dotyczących efektywności energetycznej i wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w szczególności biomasy i odpadów. Działalność była adresowana w głównej mierze do samorządów lokalnych.
Projekt został zakończony w 2014 r.

5. Współpraca inwestycyjno-kapitałowa

Według opublikowanych danych Głównego Urzędu Statystycznego, pod koniec 2013 r. w Polsce zarejestrowano 716 spółek z udziałem kapitału szwedzkiego (przybyło 21 od roku 2012). W tej liczbie 325 spółek zatrudniało więcej niż 9 osób. Podstawowy kapitał zagraniczny spółek z udziałem kapitału szwedzkiego wyniósł 8 845,8 mln PLN, co stanowiło 4,7 % podstawowego kapitału zagranicznego ogółem.
W 2013 r. kapitałem zagranicznym powyżej 1 mln USD dysponowało 108 firm (przybyło 3 od 2012 r.). Kapitał podstawowy tych spółek był oszacowany na 8 667,1mln PLN, co stanowiło 4,76% podstawowego kapitału zagranicznego w tej kategorii spółek ogółem.
Łączna wartość bieżąca szwedzkich bezpośrednich inwestycji w Polsce (inaczej nazywanych jako zobowiązania polskie z tytułu szwedzkich inwestycji bezpośrednich) na koniec 2013 roku według Narodowego Banku Polskiego wynosiła 5 324,8 mln EUR . W roku 2013 nastąpił odpływ kapitału szwedzkiego w wysokoąsi 500 mln EUR. Miało to m.in. związek z wycofaniem się szwedzkiej firmy energetycznej Wattenfall z Polski.

Szwecja w 2013 r. była 10 inwestorem w Polsce z udziałem w inwestycjach bezpośrednich ogółem ok. 3,3 %.
Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych odnotowała pod koniec 2013 r. 72 dużych inwestorów zarejestrowanych w Szwecji inwestujących w Polsce. W stosunku do roku 2011 oznacza to zmniejszenie liczby o 12 firm. Znaczący szwedzcy inwestorzy bezpośredni w Polsce to m.in.: IKEA, Telia AB, Nordea Bank AB, Skanska Kraft AB, Arctic Paper AB, Svenska Handelbanken, Volvo AB, NCC AB, Skandinavska Enskilda Banken AB (SEB), SKF, Sandvik AB, Scania AB. Ostatnio w Polsce rozwija działalność inwestycyjną Grupa Electrolux, największy w świecie producent sprzętu AGD. IKEA zwiększyła swoje inwestycje (zbudowano nowoczesną fabrykę paneli, tartak i lakiernię w gminie Orla o łącznej wartości ok. 340 mln EUR). Na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych jest notowana jedna spółka szwedzka Reinhold Europe A.B. zajmująca się zarządzaniem nieruchomościami (wartość rynkowa akcji ok. 4,4 mln PLN).

Łączna wartość zainwestowanych w Szwecji polskich kapitałów bezpośrednich, wg NBP pod koniec 2013 r. była ujemna i wynosiła – 3 212,7 mln EUR . Wg statystyki NBP w 2013 r. odpłynęło ze Szwecji 299,4 mln EUR polskich kapitałów.

6. Dostęp do rynku

Szwecja jest jednym z trzech „starych” krajów członkowskich, które nie wprowadziły barier w dostępie do rynku pracy po przystąpieniu nowych państw do UE. Od 2 maja 2004 r. obywatele nowych krajów członkowskich mogą przyjeżdżać do Szwecji i szukać tutaj pracy przez 3 miesiące. Jeśli te starania zakończą się powodzeniem, mogą otrzymać ważne przez 3 lata pozwolenie na pracę. Z chwilą legalnego podjęcia zatrudnienia, przysługują im i ich rodzinom świadczenia socjalne na równi z obywatelami szwedzkimi.
Usługodawcy z innych państw UE napotykają w Szwecji na trudności związane z działalnością szwedzkich związków zawodowych, które, szczególnie w sektorze usług budowlanych, stawiają podmioty zagraniczne przed praktycznym wymogiem przystąpienia do układów zbiorowych. Wymóg ten stanowi znaczące ograniczenie swobody świadczenia usług. Praktyki te są zgodne ze szwedzkim prawem pracy i zostały zaskarżone przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości, który uznał je za niezgodne z prawem europejskim. Ze względu na wysokie wymagania konsumentów i administracji odpowiedzialnej za dopuszczanie artykułów żywnościowych na rynek szwedzki, a także zmonopolizowany system handlu detalicznego i hurtowego tymi artykułami, niezwykle trudno jest dostawcom z innych krajów wejść na rynek tych artykułów.

7. Polskie placówki ekonomiczno-handlowe

Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Sztokholmie
Friggagatan 4, 114 27 Stockholm, Szwecja
tel.: + 46 8 453 84 20
faks: + 46 8 21 61 88
e-mail: stockholm@trade.gov.pl
strona internetowa: http://stockholm.trade.gov.pl

Wydział Polityczno-Ekonomiczny Ambasady RP w Sztokholmie
Karlavägen 35, 114 32 Stockholm, Szwecja
tel.: + 46 8 50 57 50 00
fax: + 46 8 50 57 50 86
e-mail: sztokholm.amb.sekretariat@msz.gov.pl
strona internetowa: http://sztokholm.msz.gov.pl/pl

Źródło: materiały pochodzą ze strony mg.gov.pl
Fot: freeimages.com

Powiązane wpisy:

Współpraca z polską Diasporą w latach 2015-2020 Polska i Szwecja intensyfikują współpracę Ambasador Szwecji został odznaczony Krzyżem Komandorskim Ambasador Szwecji w Polsce Szwedzi dbają o własną gospodarkę i wspólnotę ekonomiczną Hity polskiego eksportu Donald Tusk szefem Rady Europejskiej Ambasadorzy w Szwecji rozmawiają o Ukrainie Premier Szwecji Stefan Löfven w Polsce Szwedzki rząd złożył w Riksdagu projekt polityki finansowej Globalizacja polskiej polityki zagranicznej Marszałek szwedzkiego riksdagu Urban Ahlin w Polsce Co TTIP oznacza dla Polski? – wątpliwości i możliwości Szef polskiej dyplomacji z wizytą w Szwecji i Finlandii Ambasador Szwecji Inga Eriksson Fogh wraz z małżonkiem Peterem Foghiem w Polsce Nowy Konsulat Honorowy Szwecji Podsumowanie roku w polskiej polityce zagranicznej Wizyta Prezydenta RP w Szwecji Konsulat Honorowy w Szczecinie otwarty Spotkanie Witolda Waszczykowskiego z Margot Wallström Kryzys demograficzny w Polsce Samotne matki w Szwecji i Polsce Folklor w Szwecji Szwedzki i polski resort rolnictwa Spada liczba upadłości w Polsce Polacy szukają sposobów na zmniejszenie zużycia energii Szwedka polskiego pochodzenia otrzymała stypendium Szósty zmysł – tajemnicza praca umysłu Długoterminowa strategia w Polsce Szwedzki wojewoda w Polsce Kredyt hipoteczny w Szwecji i Polsce Zagraniczne prawa – Szwecja i inne kraje Walka o kolejny miliard internautów Polska ekspansja zagraniczna Szwedzki budżet na rok 2015 Szwedzkie kino Emerytura z zagranicy Polskę czekają gigantyczne inwestycje LATO 2015 – wystartowała promocja Polacy pracują dla Europejskiej Agencji Kosmicznej Święto Niepodległości w Sztokholmie Polskie fuzje i przejęcia Szwedzi walczą o polskie łupki Eksport przyspiesza wzrost PKB Ścienna Bariera Termiczna – polska technologia Europejski Dzień Turystyki – 1 grudnia 2014 Regionalny Festiwal Naukowy E(x)plory już dzisiaj Energia jądrowa w Szwecji Prądu w Polsce nie zabraknie Nowe zasady odliczania ulg na dzieci Koło Naukowe Empiria nagrodzone przez StRuNa 2014 Szwedzkie imprezy w Polsce w 2014 roku Delegacja ze Szwecji odwiedzi obóz Auschwitz-Birkenau Parki technologiczne w Polsce Oskładkowanie umów o prace a liczba miejsc pracy Najbardziej opłacalne instalacje OZE Międzynarodowy ruch turystyczny w 2014 roku Szwedzki Bank Centralny Riksbanken o stopach procentowych Polacy uważają, że walentynki to żniwa dla handlowców Volvo wprowadza nową generację modelu XC9 Polacy na stanowiskach niedopasowanych do swoich umiejętności Przychody ze sprzedaży imprez turystycznych Polska dominuje na rynku europejskim w branży drobiarskiej Głosowanie w II turze poza granicami kraju Polskie placówki dyplomatyczne w Szwecji Ambasador Szwecji Inga Eriksson Fogh odwiedziła Polskę Wyniki wyborów parlamentarnych w Polsce na terenie Królestwa Szwecji Spotkanie Witolda Waszczykowskiego z Wysoką Przedstawiciel Unii Wieże kontrolne lotów w Ambasadzie Szwecji Szwecja gościła Antoniego Macierewicza Sztokholm zainaugurował polskie przewodnictwo w Grupie wyszehradzkiej Szwecja w Radzie Bezpieczeństwa ONZ