Festiwal Nauki w Jabłonnie – trzęsienia ziemi

Trzęsienia ziemi w Polsce/Festiwal Nauki w Jabłonnie

Choć Polska uważana jest za kraj asejsmiczny, zdarzają się tu dwa rodzaje trzęsień ziemi. Pierwsza grupa to trzęsienia spowodowane działalnością górniczą, druga – naturalne.

O wstrząsach, które rejestruje głównie aparatura naukowa i o obserwacjach sejsmologicznych prowadzonych w Polsce mówił podczas Festiwalu Nauki w Jabłonnie Wojciech Białoń z Zakładu Sejsmologii i Fizyki Wnętrza Ziemi Instytutu Geofizyki PAN.

Jak tłumaczył przedstawiciel instytutu, trzęsienia ziemi związane z działalnością człowieka, zwane indukowanymi, najczęściej zdarzają się na Dolnym Śląsku, w okolicach Wrocławia, gdzie mieszczą się kopalnie miedzi i węgla. Prace w kopalniach naruszają pierwotny układ naprężeń w skale, co powoduje np. uruchomienie się uskoków, które w konsekwencji generują trzęsienia ziemi. Na powstawanie wstrząsów może też wpływać zapadanie się w eksploatowanych kopalniach tzw. pustek po wybranym materiale. Takie wstrząsy, jak zapewniał ekspert, mają charakter lokalny i można je na kilka sposobów przewidywać.

Naturalne trzęsienia ziemi są u nas bardzo rzadkie i – jeśli już się zdarzają – nie są silne. W Polsce rejonem najbardziej aktywnym sejsmicznie jest obszar Sudetów, Karpat, Pomorza Zachodniego, okolic Mazowsza. Jest to związane z budową geologiczną i tzw. szwem, który łączy dwie płyty kontynentalne. Połączenie płyt tektonicznych biegnie od Kołobrzegu do Przemyśla – w pasie Teisseyra-Tornquista.

W Polsce trzęsienia ziemi są bardzo słabe, rejestrowane głównie przez aparaturę pomiarową. Monitoring sejsmologiczny kraju prowadzi się m.in. w obserwatoriach Instytutu Geofizyki PAN. Badacze mają do dyspozycji 8 stacji szerokopasmowych. Polska Sieć Sejsmologiczna łączy stacje w Belsku, Suwałkach, Górce Klasztornej, Książu, Raciborzu, Niedzicy, Olkuszu, Kalwarii Pacławskiej. Kolejne stacje znajdują się na Helu i na Horsundzie, ponieważ w Instytucie są też prowadzone badania polarne – lodowców i klimatu.

Jak wyjaśniał gościom pikniku naukowego w Jabłonnie Wojciech Białoń, geofizyka obejmuje ogół nauk zajmujących się badaniem oddziaływań Ziemi. Tłumaczy zjawiska fizyczne w kontekście geologii i opisuje zjawiska geologiczne w sposób matematyczny, fizyczny. Przedmiotem badań w geofizyce są procesy fizyczne zachodzące współcześnie i w przeszłości w litosferze, atmosferze i hydrosferze.

„Geologia to jest opis tego, jakie skały i gdzie występują. Natomiast fizyka opisuje mechanizmy, na przykład przepływy w rzekach, trzęsienia ziemi, siłę trzęsień ziemi, to jak je porównać między sobą. Tym właśnie się zajmujemy, również badaniem atmosfery, w tym – warstwy ozonowej” – wyliczał ekspert.

Podczas festiwalu nauki badacze promowali działalność Instytutu Geofizyki PAN na stanowiskach przygotowanych dla rodzin z dziećmi. Najmłodsi mogli budować konstrukcje z drewnianych klocków na specjalnych ruchomych podestach. Następnie wprowadzali urządzenie w ruch i mogli sprawdzić, co dzieje się z budynkiem podczas trzęsienia ziemi. Dzieci próbowały wykonywać różne budowle i sprawdzały, które z nich są najbardziej odporne na wstrząsy.

Źródło: PAP Nauka w Polsce | www.naukawpolsce.pap.pl

Fot: freeimages.com

Powiązane wpisy:

Europejska Noc Naukowców już w piątek 25 września Polacy nagrodzeni za artykuły o Bałtyku Polscy uczniowie zajęli piąte miejsce w Europie Polacy odkryli jeden z mechanizmów chroniących komórki Aleksander Włodarski – Poloniki 2013 Wykład w sztokholmskim OPONie – Powstanie Styczniowe Energia z odpadów – konferencja w Ystad Śniadanie biznesowe w hotelu MERA SPA Targi Nordbygg w Szwecji Dzień kobiet w TELE2 Arena Solidaritet Szwecja w obiektywie PLANETE+ DOC FILM FESTIVAL Kolacja dla głupca w Maximteater Zarządzanie węglem – projekty naukowe Szwedzki i polski resort rolnictwa Ekosystem Morza Bałtyckiego i OCEANA Szósty zmysł – tajemnicza praca umysłu Szwedzki wojewoda w Polsce Utrata danych osobowych w podróży Polacy pracują dla Europejskiej Agencji Kosmicznej Warsztaty dla pracowników ośrodków dla cudzoziemców Tworzenie silnego źródła neutronów w Szwecji Dzień Świętej Łucji – koncert w Warszawie Konsul Honorowy Szwecji w Krakowie Regionalny Festiwal Naukowy E(x)plory już dzisiaj Powstaje ośrodek kształcący kadry dla międzynarodowego biznesu Koło Naukowe Empiria nagrodzone przez StRuNa 2014 Margot Wallström o zamachu w Paryżu Delegacja ze Szwecji odwiedzi obóz Auschwitz-Birkenau Parki technologiczne w Polsce Szwecja – konkurs fotograficzny Szwedzkie Koleje Państwowe SkogsElmia – targi w Bratteborg Gaz z łupków, czy Polacy mogą czuć się bezpiecznie Laur Innowacyjności 2015 – konkurs im. Stanisława Staszica Sztokholmskie obchody Święta Narodowego Trzeciego Maja Międzynarodowe Targi Turystyczne – TT WARSAW Pomnik Vita Vitale znalazł należne sobie miejsce CHEM-SAFETY-EXPO: targi w Kielcach Polacy chcą wyłowić z Bałtyku 350 ton starych sieci rybackich Mikael Damberg ogłosił narodowy plan działania Dzień Raoula Wallenberga w Szwecji Mariusz Wicka ostatni raz widziany był na promie płynącym z Polski do Szwecji Planowane nowe połączenie Danii ze Szwecją Ambasador Szwecji Inga Eriksson Fogh odwiedziła Polskę Uroczystości w Mariefred upamiętniające polskich marynarzy Certyfikaty znajomości języka polskiego – łatwiejszy dostęp Erasmus+, składanie wniosków na rok 2016 Szef polskiej dyplomacji z wizytą w Szwecji i Finlandii Spotkanie Witolda Waszczykowskiego z Wysoką Przedstawiciel Unii Przyszłość regionu Morza Bałtyckiego – seminarium Ambasador Szwecji Inga Eriksson Fogh wraz z małżonkiem Peterem Foghiem w Polsce Opowieści z krainy Saamów – wystawa Stare banknoty w Szwecji tracą ważność Warsztaty dla tłumaczy literatury szwedzkiej Szwecja gościła Antoniego Macierewicza Więcej niż reklama – jak to robią Szwedzi Podsumowanie roku w polskiej polityce zagranicznej Para Prezydencka w Królestwie Szwecji Bez cenzury – pokaz filmu dokumentalnego Historyczna armata przeciwlotnicza Bofors w Polsce Szwecja w Radzie Bezpieczeństwa ONZ WOŚP 2017 w Szwecji Bezpieczeństwo Polaków jest kwestią nadrzędną Szlak Królewski – wydarzenie z cyklu Klub Bagatela 3 Puszcza Białowieska – unikat w Europie Z czym kojarzy się Szwecja Być dziewczyną w Polsce Konsulat Honorowy w Szczecinie otwarty Ambasador RP na Gotlandii Spotkanie Witolda Waszczykowskiego z Margot Wallström Międzynarodowy sukces Witolda Bańki