Szwedzcy wynalazcy na przestrzeni wieków
Szwedzi są powszechnie znani jako naród wynalazców. Mnóstwo pomysłowych, ułatwiających życie i poprawiających jego poziom maszyn, gadżetów, urządzeń, systemów, leków czy metod wzięło swój początek w naszym kraju. Sukcesy szwedzkiej gospodarki w dużym stopniu zależą od zdolności odkrywania nowych rozwiązań na miarę nowych czasów.
Istnieją rozmaite teorie na wyjaśnienie swoistego fenomenu, jaki stanowi wyjątkowa nadreprezentacja szwedzkich wynalazców. Najbardziej prawdopodobna jest chyba ta, że peryferyjne położenie Szwecji, jej kształt, rzadkie zaludnienie i surowy klimat skazywały ludzi na pomysłowość i ciężką pracę, bo inaczej po prostu by nie przeżyli.
Historia szwedzkich dokonań zaczyna się w XVII wieku, od doktora nauk medycznych, człowieka renesansu, Olofa Rudbecka (1630–1702), który między innymi odkrył układ limfatyczny człowieka. Od tamtej pory wynalazczość i pomysłowość kwitły mniej lub bardziej intensywnie.
A oto skromny wybór szwedzkich wynalazców i innowatorów oraz ich najważniejszych osiągnięć na przestrzeni wieków:
Anders Celsius (1701–44) – termometr;
Linneusz (1707–78) – Systema naturae, klasyfikacja roślin, zwierząt i minerałów;
Carl Wilhelm von Scheele (1742–86) – chlor;
John Ericsson (1803–89) – śruba okrętowa;
Alfred Nobel (1833–96) – dynamit;
Gustaf de Laval (1845–1913) – wirówka;
Lars Magnus Ericsson (1846–1926) – ulepszenia w telefonii;
Johan Petter Johansson (1853 – 1943) – klucz nastawny zwany francuskim;
Nils Gustav Dalén (1869–1937) – płomień acetylenowy;
Fredrik Ljungström (1875–1964) – turbina parowa;
Sven Wingquist (1876–1953) – łożysko kulkowe;
Baltzar von Platen (1898–1984) – lodówka;
Victor Hasselblad (1906–78) – lustrzanka;
Erik Wallenberg (1915–99) i Ruben Rausing (1895–1983) – system opakowań napojów Tetra Pak;
Rune Elmquist (1906–96) – stymulator serca.
Spośród późniejszych szwedzkich wynalazków można wymienić trzypunktowy pas bezpieczeństwa Nilsa Bohlina, myszkę komputerową Håkana Lana, kolorową grafikę komputerową i system GP&C do nawigacji satelitarnej, nóż chirurgiczny gamma Larsa Leksella i losec – lek na wrzody żołądka firmy Astra Zeneca.
Źródło: Ambasada Szwecji w Warszawie (swedenabroad.com)
Fot: własność redakcji